خانم دکتر سلطانی (مشاور اموربانوان موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س))
️اعتقاد ما مبنی است بر اینکه احکام و قوانین دین مبین اسلام، اعم از آموزه های قرآنی و معارفی که از اهل بیت علیهم السلام، به درستی به ما رسیده اند، پاسخگوی تمام عیاری برای رسیدن به حیات طیبه دنیوی و اخروی تمامی جوامع هستند.
جهان معاصر با چالش های عمیقی در عرصه های مختلف همراه است که وجود این چالش ها و بروز مشکلات ناشی از آنها، همه به دلیل دوری از دستورات الهی می باشد. اندیشه امام خمینی (ره) به عنوان یکی از معتبرترین اندیشه ها در برداشت های صحیح از حقیقت اسلام و کارآمدی دستورات آن در عصر حاضر، راهگشای تمام جوامع بشری برای خروج از مشکلات و داشتن حیاتی طیبه است.
در تابناکی اندیشه های امام خمینی (ره)، همین بس که با پرداختن به جایگاه زن از منظر ایشان، به والایی اندیشه های آن عالم بلند مرتبه، دست یابیم. از این رو بر آن شدیم تا با برگزاری اولین همایش بین المللی “تحول در نقش و جایگاه زنان در پرتو اندیشه های امام خمینی (س) ” خدمتی ناچیز به مکتب حضرت امام خمینی (ره) داشته باشیم، چرا که اندیشه های ایشان منابعی موثق نه تنها برای حل مشکلات، بلکه برای رسیدن به کمال فردی و اجتماعی می باشد.
خانم مهندس نقدی
(عضو محترم شورای امور بانوان)
️در تاریخ معاصر، نقش و جایگاه بانوان و میزان مشارکت آنان در عرصه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی همواره از موضوعات اساسی و چالش‌برانگیز جوامع انسانی بوده است. دیدگاه‌ها و رویکردهای متنوعی در این زمینه مطرح شده و همچنان محل بحث و تأمل است.
پس از انقلاب، جهان شاهد احیای نقش تاریخی زن مسلمان و تحولی بنیادین در جایگاه بانوان،در ایران، بود؛ تحولی که بر پایه اندیشه‌های معمار و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی (س)، شکل گرفت. ایشان به عنوان مرجع دینی و سیاست‌مداری اسلامی، ضمن تأکید بر نقش بنیادین زن در خانواده، بر حضور فعال، آگاهانه و مؤثر بانوان در عرصه‌های مختلف اجتماعی در چارچوب ارزش‌های اسلامی، بعنوان یکی از تکالیف بانوان، تأکید داشتند.
بازخوانی و تبیین اندیشه‌های حضرت امام خمینی (س) در خصوص جایگاه زن مسلمان، همچنان می‌تواند راهگشای بسیاری از چالش‌های موجود در جوامع اسلامی و جهانی باشد.
️بر همین اساس، در همایش بین‌المللی «تحول در نقش و جایگاه زنان در پرتو اندیشه های امام خمینی (س) تلاش می‌شود تا: مبانی نظری اندیشه‌های حضرت امام خمینی (س) درباره بانوان تبیین گردد؛ نقش بانوان در تحولات پس از پیروزی انقلاب اسلامی مورد تحلیل قرار گیرد؛ تغییرات ایجادشده در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی با محوریت حضور فعال بانوان بررسی شود؛ چالش‌ها و موانع پیش‌روی حضور اجتماعی بانوان ارزیابی گردد و تصویر جامعی از جایگاه بانوان که مورد نظر امام خمینی (س) است ارائه شود.
خانم دکتر تینا چهار سوقی امین:
(عضو محترم شورای امور بانوان)
️تحول در نقش و جایگاه زنان در پرتوی اندیشه حضرت امام خمینی، یکی از مهم‌ترین ابعاد تحول اجتماعی، سیاسی و ارتباطی ایران عصر معاصر بوده است. از منظر تحلیل گفتمان، این تحول نه صرفاً تغییر در موقعیتی اجتماعی، بلکه دگرگونی عمیقی در هویت، کارگزاری و افق‌های معنایی زنان است. دال مرکزی این تحول، «کنشگری زن» در فرایند ساخت آینده‌ای متحول است؛ دالی که در گفتمان امام خمینی حضوری پُررنگ، ساختاری و جهت‌دهنده دارد.
️از منظر اندیشه امام خمینی، زنان نه تنها موضوع سیاست بلکه فاعل اصلی تغییرات سیاسی‌اند. ایشان در سخنان خود صراحتاً تأکید می‌کنند که «زنان ایران از مردان پیش‌تر بودند؛ زن‌ها در نهضت سهم بیشتر داشتند». این ارجاع، کنشگری سیاسی زن را در مرکز گفتمان آینده‌ساز قرار می‌دهد؛ به گونه‌ای که نقش زنان در انقلاب اسلامی، الگویی شده برای بازتعریف قدرت سیاسی و مشارکت شهروندانه در جامعه ایرانی. این بازتعریف، به‌مثابه لحنی نشانه‌گذار در گفتمان، زنان را از حاشیه‌نشینی به متن فاعلیت سیاسی انتقال می‌دهد.
️حضرت امام خمینی بارها بر منزلت اجتماعی زن بر اساس کرامت انسانی تأکید کرده‌اند و در این زمینه می‌فرمایند: «از دامن زن، مرد به معراج می‌رود».
️در گفتمان امام خمینی، ارتباطات اجتماعی زنان تنها به عرصه خصوصی محدود نمی‌شود؛ زنان را به عنوان ارتباط‌گران فعال در میدان‌های اجتماعی و فرهنگی به رسمیت می‌شناسد. امام تصریح می‌کنند که «حضور بانوان در صحنه‌های اجتماعی، دلیل بر رشد عقلانی جامعه ماست». بر اساس تحلیل گفتمانی، این تصریح نمودی از برهم‌زدن پارادایم سنتیِ سکوت و انفعال است و جایگاهی نوین برای کنشگری زن تعریف می‌کند. زن مشارکت‌کننده در تولید دانش، گفتمان و تعامل اجتماعی، نقشی آینده‌ساز و تمدن‌محور پیدا می‌کند.
️درک گفتمانی نقش زن در اندیشه امام خمینی، ناظر بر فرآیند عبور از الگوی اطاعت‌محور به الگوی فاعلیت‌محور است. زنِ آینده‌ساز در این اندیشه، تجسم عینی قابلیت تغییر، توانایی نقد و بازسازی ساختارها و گفتمان‌های مسلط است. تمرکز بر کنشگری زن، نه تنها به معناي حضور اجتماعی، بلکه مشارکت انتقادی و مسئولانه در تمامی ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است.در مجموع، تحول نقش و جایگاه زنان در اندیشه حضرت امام خمینی را باید به‌مثابه حرکت پیوسته از «موضوعیت» به «فاعل بودن» در ساخت آینده‌ای تحولی فهم کرد؛ حرکتی که بر پایه کنشگری زن، بنیان‌گذار گفتمانی نوین و تمدن‌ساز است.
خانم دکتر نکولعل آزاد
عضو شورای بانوان مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (ره)، در جریان برگزاری دومین نشست *همایش بین‌المللی «تحول در نقش و جایگاه زنان در پرتو اندیشه حضرت امام خمینی (ره)گفت:
در منظومه فکری امام خمینی (ره)، زن نه در جایگاه نقشی مکمل، بلکه به عنوان «فاعل تمدن‌ساز و کنشگر تحول اجتماعی» معنا می‌یابد. از منظر ایشان، زن محور تربیت انسان، تعالی جامعه و بازآفرینی فرهنگی است؛ موجودی که با کرامت الهی خویش می‌تواند بنیان‌های اندیشه و فرهنگ تمدن آینده را بازتعریف کند.»
این استاد دانشگاه تأکید کرد: «در این چارچوب، وظیفه ما در عرصه بین‌الملل، تبیین چهره حقیقی زن مسلمان است؛ زنی که در بستر انقلاب اسلامی از مخاطب منفعل به کنشگری فعال فرهنگی و اجتماعی تبدیل شده است. جامعه علمی امروز باید این تفکر را با زبان جهانی بازگو کند؛ از رهگذر طراحی شاخص‌های تمدن‌سازی زن مسلمان، نهادسازی‌های معرفتی و ایجاد گفت‌وگوهای بین‌فرهنگی مبتنی بر کرامت، عدالت و عقلانیت الهی.»
وی افزود: «در چنین افقی، زن دیگر سوژه سیاست و تبلیغ نیست، بلکه معمار آینده تمدن انسانی است. همان‌گونه که امام خمینی (ره) فرموده‌اند، اصلاح جامعه از دامن زن آغاز می‌شود و او مبدأ تحول انسانیت است.»
خانم دکتر سمیه پشندی
(عضو محترم شورای امور بانوان)
نگاه رسانه به تحول در نقش و جایگاه زنان در پرتو اندیشه‌های امام خمینی(س) در پرتو اندیشه‌های امام خمینی(س)، زن نه موجودی در حاشیه، بلکه محور حرکت جامعه و بنیان تحول فرهنگی و تمدنی معرفی می‌شود. این نگرش، نگاهی صرفاً اجتماعی یا حقوقی نیست؛ بلکه ریشه در نگاهی توحیدی دارد که انسان را در هر دو ساحت زن و مرد، مسئولِ ساختن آینده‌ای الهی و انسانی می‌داند.
از منظر رسانه‌ای، بازتاب و تبیین این اندیشه والا، رسالتی مضاعف است. رسانه‌ها می‌توانند با بازخوانی هوشمندانه سخنان و سیره امام خمینی(س) در حوزه زن و خانواده، زمینه‌ساز بازتعریف نقش زن ایرانی مسلمان در گفتمان جهانی عدالت و معنویت باشند. تولید محتوای مؤثر در این حوزه باید از روایت‌های کلیشه‌ای و شعاری فاصله گرفته و با زبانی هنرمندانه، واقعیت حضور زنان در عرصه‌های علم، فرهنگ، مقاومت و تربیت را به نمایش بگذارد.
از سوی دیگر، هماهنگی و تعامل میان دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ای ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. تحقق اهداف چنین همایش‌هایی تنها در صورتی ماندگار خواهد شد که به شبکه‌ای از ارتباطات فعال میان نهادهای مسئول، رسانه‌ها، مراکز پژوهشی و تشکل‌های مردمی بینجامد. در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی، اندیشه امام خمینی(س) چراغی روشن برای ترسیم تصویر زن در افق آینده است؛ زنی مؤمن، آگاه، فرهیخته و مسئول، که نه تنها در خانواده، بلکه در صحنه‌های اجتماعی و جهانی، نقشی الهام‌بخش و تحول‌آفرین ایفا می‌کند.
خانم شاه محمدی پژوهشگر و استاد دانشگاه در رشته فقه و حقوق گفت:
زن به عنوان یکی از محوری ترین عناصر اثرگذار در ساخت تمدن نوین و ایجاد جامعه سالم، نقش های متفاوتی در جوامع ایفا می کند؛ از اینرو بررسی ابعاد مختلف تأثیر نقش زن می تواند راهبردی بر فرآیند جامعه سازی تمدنی باشد. اصولاً در این مسیر توجه به دیدگاه و آراء متفکران و اندیشمندان به طورعام، همواره در ایجاد تمدن نوین مؤثر است؛ زیرا ساخت یک تمدن نوین به معنای حذف آراء و نظریات گذشتگان و حال نیست.
طبیعتاً منشأ این همایش همسو با سیره نظری و عملی حضرت امام با محوریت توحیدی است؛ زیرا دیدگاه و منطق امام خمینی(س) توحیدی محور و بر پایه تعالیم اسلام ناب و منطبق بر موضوعات وحیانی و منبعث از کلام الهی و احادیث اهل بیت می باشد؛ بنابراین حدود و توجه در این واکاوی و چارچوب آن نیاز به مرزبندی مشخصی داشته و تطبیق بین دیدگاه فلاسفه غیراسلامی با دیدگاه حضرت امام خمینی(س) لازم است با محوریت توحید سنجیده شود؛ زیرا در نگاه توحیدی تفاوت نه تنها بین زن و مرد بلکه تمام آحاد بشری فقط در تقوا است و انسان ها فی ذاته دارای کرامت انسانی هستند. بنابراین حیثیت زنانگی و مردانگی در مسیر قرب الهی و تکامل، معیار امتیازآفرین نیست؛ بلکه مسئولیت ها و وظایف زن و مرد براساس توانمندی ها و استعدادهای هر کدام است و با نگرش عقل گرایانه به مسائل مختلف در نگاه توحیدی، به عنوان هرمنوتیک عقلانی نیز ابزاری مؤثر در پیشبرد تحولات است. خانم شاه محمدی افزودند: موضوع مهم دیگر، ارائه دیدگاه فقها به طور خاص، نسبت به نقش و جایگاه زن در طول تاریخ است؛ زیرا که این موضوع سرچشمه حق و حقوق زنان را در حکومت اسلامی اعتبار می بخشد. طبیعتاً در نگرش و ویژگی های خاص حضرت امام به عنوان یک فقیه با همراهی فقه پویا و درک اقتضائات زمان و مکان می تواند راهگشای مسائل جامعه باشد.
با عنایت به حوادث تاریخی در مرجعیت حضرت امام، توجه به شرایط مقتضیات زمان و مکان همواره عامل احیاگری در این زمینه بوده و در چارچوب فقه پویا با ورود به مسائل مستحدثه که شاخص نظریه یک فقیه است، می تواند همواره بر آراء و تغییرات نظریه یک فقیه حتی حضرت امام در موضوع، غالب باشد و با تغییر موضوع بدون تغییر در حکم، تحول اساسی را ایجاد نماید. درنهایت زن فرهنگ ساز و تحول آفرین بخصوص مادر باید به عنوان مربی و همچنین انتقال دهنده فرهنگ و تمدن به نسلها در هر جامعه ای قرار گیرد و در این زمینه نیاز به فرهنگ سازی بیشتری در عرصه های مختلف جامعه است. علی الاصول توجه به سیره نظری، راهگشای سیره عملی به صورت راهبردی و عملیاتی است. بنابراین اهمیت و ضرورت برگزاری این همایش در سطح یک گفتمان ملی به خوبی مشهود و بستری مناسب برای شکوفایی تمدن اسلامی است.
